Cortisol: zó versla je deze gezondheids- en prestatiesloopkogel!
Als hardwerkende doorzetter doe jij niets liever dan jezelf grote doelen stellen en deze dan te verpletteren. Helemaal super als dit lukt natuurlijk! Maar het maakt jou ook heel erg vatbaar voor overdosering van het stresshormoon cortisol. En dat is echt slecht!
Hoezo? Nou, om twee redenen.
Ten eerste werkt cortisol catabolisch.
Ofwel, het vernietigt spieren, in tegenstelling tot iets dat anabolisch is en dat juist spieren opbouwt.
Tenzij je in opleiding bent voor het Mr Olympia Wereldkampioenschap van Bodybuilding, hoef je je over dit laatste niet druk te maken. Twijfelen aan het feit dat spieren belangrijk zijn voor hardlopen, fietsen en zwemprestaties, al helemaal niet. Dus steek jij veel tijd in training en goede gezonde voeding, zodat je sterker en sneller kan worden.
Maar als je vervolgens de cortisol de overhand laat nemen, dan is al je zuurverdiende werk sneller vernield dan dat je ‘verdomme’ kunt zeggen. Oeps dus.
Moordenaar!
Ten tweede is cortisol een moordenaar.
Letterlijk.
Verhoogde cortisolspiegels zijn gekoppeld aan alles wat je doet. En dat is juist wat je niet wilt: van een verlaagde immuunfunctie en depressie tot hogere bloeddruk, obesitas, verminderde botdichtheid en meer…. kortom, alles wat je pad richting je graf versnelt.
Bij cortisol draait alles om vechten of vluchten. Wat dat betreft heeft cortisol in termen van evolutie de mensheid een ongelooflijke service geleverd. Want eerlijk is eerlijk: als er zich iets engs en echt levensbedreigends voordeed, reageerden onze lichamen vanuit het vermogen óm te reageren door cortisol te produceren. Hierdoor kwamen we in een hyperwaarschuwende en energieke toestand. Van onschatbare waarde wanneer we de keuze hadden in ontsnappen of te vechten voor ons leven.
Een klein hoeraatje voor cortisol.
Tja, de wolharige mammoeten zijn nu allang verdwenen en het moderne leven is over het algemeen niet meer zo gevaarlijk. Ons vermogen om cortisol te produceren werkt nu helaas averechts. Door allerlei niet-levensbedreigende situaties zoals files, vertraagde treinen en van de verkeerde koffie in de koffieshop wordt nu de cortisol-afgifte geactiveerd.
Waar we eerst cortisol verbrandden door op lichtsnelheid weg te spurten bij een wolharige mammoetaanval, schiet de cortisol van nu als een ongeleid projectiel in ons lichaam rond. Het richt gigantische schade aan terwijl we ons aan het verbijten zijn bij ons bureau, achter het stuur of in de koffieshop.
Echt waar: hetzelfde spul dat héél vroeger ons het leven redde, is tegelijkertijd een moordenaar die onze prestaties teniet doet. En ons zelfs kan doden als we er een langdurige verstoring van hebben.
Hoe versla je de cortisolvloek?!
Goed nieuws! Ja óók dat hebben we: er zijn geen vervelende drugs of dure behandelingen nodig om dit te verhelpen of te ontzien. Wat je ook wil bereiken en behouden, levenslang: je hoeft maar één kreet goed te onthouden. CTFO (Chill The F ** Out). En naast die kreet kun je dit gemakkelijk volhouden met de volgende strategieën:
Goed slapen!
Iedereen die zegt: ‘ik heb slechts vijf uur per nacht nodig’, liegt waarschijnlijk. Bewust of onbewust. Enquêtes tonen aan dat bijna iedereen zeven tot acht uren nodig heeft. Slapen we minder, dan raken we geleidelijk ontregeld. Het geeft niet als je een keertje te buiten gaat aan late nachten, nachtje doorhalen met feesten, werk, hardlopen of anderszins. De sleutel tot het cortisol in toom houden is het maken van een inhaalslag van de verloren slaap met powerdutjes en goede slaapuren de rest van de tijd.
Mediteren
Gelukkig leven we niet meer in de jaren 1970. Toen mediteren werd aangevoerd door sandaaldragers met slechte persoonlijke hygiëne. Om maar niet te zwijgen over de grote goede kans om in een sekte terecht te komen. Mediteren is nu gewoon goed en lekker. Omdat meditatie absoluut super is voor prestaties, geluk en gezondheid. Het vernietigt cortisol. Tegenwoordig is het gemakkelijk om toegang te krijgen tot goede meditatietechnieken via allerlei apps. Dus je hebt geen sandaaldragende hippies of culten meer nodig ;-).
Meditatie is geweldig om je hersenen te resetten.
Met al deze mogelijkheden is het tegenwoordig een zeer cool ding om te doen. Dus schuif je vooroordelen opzij en vergeet niet soms te mediteren. Ook al is het in het begin even wennen, maar het is echt makkelijk. Alles wat je moet doen is jezelf vijf minuten geven, rustig zitten (in een stoel is fijn), de ogen sluiten en focussen op je adem terwijl je normaal ademt. Je gedachten zullen dan afdwalen en wanneer je merkt dat dit gebeurd, breng je je focus terug naar je ademhaling. En dat is alles. Je bent nu aan het mediteren en je cortisol daalt terwijl je hersenen worden gereset op allerlei soorten zeer gunstige manieren.
Gefeliciteerd!
Tip: voor toegevoegde meditatiehulp, check de app Headspace. Er is een gratis tiendaagse proefperiode die je zo vaak als jezelf wilt kunt herhalen.
Eet geen stressvol eten!
Eten is key. De gebruikelijke producten verhogen de levels van je cortisol. Dus wees lief voor jezelf en schrap, ontwijk of verminder drastisch bewerkte voedingsmiddelen, hoge suiker voedingsmiddelen, kunstmatige zoetstoffen, teveel alcohol en koffie. Ruil dit om voor groenten en fruit, glazen water en af en toe een kruidenthee. Wil je het helemaal goed aanpakken, gebruik dan adaptogenic kruiden.
Adapa wat?
Simpelweg kruiden en planten die krachtige hoeveelheden adaptogens bevatten die op natuurlijke wijze het lichaam helpen zich aan te passen. Ze kunnen je ook helpen natuurlijk cortisol te verminderen terwijl ze tegelijkertijd je bloeddruk en ontstekingen verlagen. Goede voorbeelden van adaptogens voor cortisol zijn reishi paddestoelen en cordyceps.
Hopelijk kunnen deze hulpmiddelen je helpen te zorgen dat je je niet te gestrest voelt en de resultaten behaalt die je wilt bereiken.
Kortom, wil je lekker bezig blijven en worden beloond voor al je harde werk, zorg er dan voor dat het natuurlijke stresshormoon cortisol niet de overhand neemt. Voel je je vaak uitgeput, wordt je te zwaar ondanks sporten, dan kan overtollig cortisol de boosdoener zijn.
Nu weet je hoe je deze moordenaar kunt verslaan. En anders helpen wij je graag bij Axis of Energy.